Veganlık Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yaşam Ağu 19, 2022
Veganlık Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Son zamanlarda hepimizin sıklıkla duymaya aşina olduğu veganlık en çok merak edilen konuların başında ilk sıralarda yer alıyor. Giderek artan vegan beslenme alışkanlığı sebebiyle var olan restaurantlar veganların da yiyebilecekleri menüler geliştirirken yalnızca veganların tüketebileceği ürünleri üreten cafelerin sayısı da gün geçtikçe çoğalıyor. Hatta süpermarketlerde veganlara özel sunulan ürün sayısının günden güne arttığını söylesek çok da abartmış sayılmayız.
Vegan kelimesinin ortaya çıkışı 1944’lere dayanıyor. Elsie Shrigley ve Donald Watson tarafından ortaya atılan vejetaryen kelimesinden türeyen veganlık terimi, et ve süt ürünleriyle birlikte yumurta, bal, deri, yün ve ipek gibi hayvansal kaynaklı ürünleri de tüketmeyi reddediyor. Aslına bakılırsa veganlığın özünde doğayı koruma, sağlıklı beslenme ve dini inanışlar gibi nedenler yatsa da veganların çoğu hayvanlara saygı felsefesiyle bu yolu tercih ediyor. Giderek popülerleşen ve birçok ünlü tarafından da bir yaşam biçimi olarak tercih edilen veganlık son zamanların en çok tartışılan konular arasında…
İşte tam da bu sebeple vegan ne demek? Kimler vegan olur? Veganlar ne yemez? Vegan beslenme için muadil yiyecekler nelerdir? Vegan beslenmenin faydaları nelerdir? sorularını Carmen Blog olarak sizin için gündemimize aldık ve detaylarıyla yanıtladık. Eğer veganlık konusuna merak duyuyorsanız “Veganlık hakkında bilmeniz gerekenler” başlıklı yazımızı sonuna kadar okuyun. İşte başlıyoruz!
Vegan Ne Demek?
Son zamanlarda giderek popülerleşen vegan, veganizm ve veganlık kavramlarına biraz daha yakından bakmaya ne dersiniz? Vegan ne demek? sorusuyla başlayalım. Vegan, yaşam biçimini ve felsefesini tam anlamıyla içine sindirmiş ve gündelik ritüellerini yaşamına uygulayarak et, balık, kabuklu deniz ürünleri, süt ürünleri, yumurta ve bal gibi tüm hayvansal gıdaları hayatından çıkarmış; bununla birlikte, hayvanlar üzerinde test edilen tüm kişisel bakım ve kozmetik ürünlerini kullanmayı red ederken, hayvanları kişisel ya da toplumsal eğlenceleri için kullanan yerlerden dahi kaçınan kişiye denir.
En basit tanımıyla veganlık, içeriğinde hayvansal herhangi bir ürün barındıran, hayvan kullanımı olan bir ürünü tüketmeyi reddetmek anlamına geliyor. Veganların yiyecek dışında üretiminde hayvanlar kullanıldığı için tüketmediği deri, kürk, kemik, jelatin, yün (koyun, kaşmir, angora), ipek gibi ürünleri de bu listeye ekleyebiliriz. Herhangi bir giyim alışverişi yapan veganların pamuk vb. bitkisel ya da akrilik gibi sentetik kumaşları tercih ettiğini de belirtelim.
Veganlığın bir yeme içme kültüründen ibaret olmadığını ve bunun bir yaşam biçimi olduğunu daha önce de söylemiştik. Bu sebeple hayvanlar üzerinde test edilen ev temizliği ürünlerinin yanında yine lanolin, propolis gibi hayvansal ürünler içerek kozmetik ürünlerini de satın almayı tercih etmiyorlar. Tüm bunların yanında yine hayvanların özgürlüklerinin ellerinden alındığı sirk, boğa güreşi, hayvanat bahçesi, at yarışı gibi organizasyonlara da katılım göstermiyorlar.
Veganlar Ne Yer?
Veganlık hakkında merak edilen tonlarca soru var desek çok da ileri gitmiş sayılmayız. Veganlar ne yer? bu sorular arasında en popüler olanlardan biri diyebiliriz. Peki gerçekten veganlar ne yer? Hep birlikte inceleyelim.
Nohut, fasülye, mercimek, bezelye, barbunya gibi proteini yüksek bakliyatlar, vagan sofraların vageçilmezleri arasında yer alıyor. Özellikle köklerinden koparılmadan toplanmış sebzelerin yeriyse veganlar için ayrı bir önem arz ediyor. Tüm yeşil bitkileri ayırt etmeden yiyen veganlar, kuru meyveleri, soya ürünlerini ve işlem görmemiş olan badem, ceviz, fıstık, fındık gibi kuru yemişleri rahatlıkla tüketiyor.
Hayvansal yağlar yerine ceviz yağı, fıstık yağı, keten tohumu yağı, fındık yağı, zeytin ve zeytin yağı ürünlerini tercih ederek yağ ihtiyaçlarını karşılayan veganlar; pirinç, kuskus, yulaf, kinoa, bulgur, mısır gibi ürünleri de menülerine dahil ediyorlar. Peki veganların tatlı menüsünde ne var? Tatlı olarak veganlar ne yer? Bitter çikolata vegan beslenenlerin tatlı ihtiyacı için biçilmiş kaftan desek yeridir.
Vegan beslenme için muadil yiyecekler nelerdir?
Eğer vegan olmaya karar verdiyseniz bazı alışkanlıklarınızdan vazgeçmek sizi bir hayli zorlayabilir. Normal yeme düzeniniz içerisinde yer alan et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünlerini de severek tüketiyorsanız yeme alışkanlıklarınızı değiştirmek noktasında kendinizle çetin bir mücadele içerisine gireceğinizi baştan söyleyelim. Peki veganlar et, tavuk, balık, yumurta vb. ürünler yerine ne yer? Vegan beslenme için muadil yiyecekler nelerdir? Gelin bu listeye birlikte göz atalım.
Süt ve süt ürünleri muadilleri: Vegan beslenenler haricinde sporcuların da son zamanlarda sıklıkla ve severek tükettiği soya ürünleri, badem sütü, hindistan cevizi sütü, fındık sütü, yer fıstığı sütü gibi süt ürünlerini gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz. Son zamanların tartışma konusu olan vegan peynirlerini de tüketebilirsiniz.
Yumurta muadilleri: Hamur işi tariflerinin vazgeçilmezi yumurta yerine ezilmiş muz ya da soya unu tercih edebilirsiniz. Ölçü olarak 1 yumurta için 1 yemek kaşığı soya unu kullanabilirsiniz. Daha kabarık bir hamur peşindeyseniz 1 yemek kaşığı sirke ile kabartma tozunu bir araya getirebilirsiniz. Ya da tarifinizde tofu kullanarak çırpılmış yumurta etkisi yaratabilirsiniz.
Et, tavuk, balık: Et, tavuk, balık gibi protein kaynağı besinler yerine tofu, baklagiller ve tüm sebzeleri bir araya getirerek damak zevkinize göre yeni kombinasyonlar deneyebilirsiniz.
Bal: Sabah kahvaltılarının ve çeşitli tatlıların vazgeçilmezi bal yerine pekmez, agave şurubu, pirinç şurubu, elma şurubu gibi tatlandırıcıları menülerinize korkmadan dahil edebilirsiniz.
Tereyağı: Sabah kahvaltılarına ayrı, yemeklere ayrı lezzet katan tereyağı yerine biomargarinleri ya da tereyağına yakın lezzetteki margarinleri tercih edebilirsiniz. Ya da zeytinyağı kullanarak tüm bu dertlerden kurtulabilirsiniz.
Vegan beslenme için muadil yiyecekler nelerdir? konusunu başlangıç seviyesindeki veganlar için detaylandırdık. Eğer siz de veganlık ile ilgili daha fazla bilgiye sahip olmak istiyorsanız bu konu ile ilgili tarif kitaplarını satın alarak menülerinizi zenginleştirebilirsiniz.
Vegan Beslenmenin Faydaları Nelerdir?
Tüm zorluklarına rağmen vegan beslenmenin faydaları olduğunu söyleyebiliriz. Peki vegan beslenmenin faydaları nelerdir? dediğinizi duyar gibiyiz.
- Uykularınız düzene girer,
- Cildiniz yenilenir,
- Yorgunluğunuz ve stresiniz azalır,
- Zihniniz ve bedeniniz arınır,
- Eklem ağrılarınız azalır,
- Konsantrasyon problemleriniz ortadan kalkar,
- Enerjiniz ve modunuz yükselir,
- Ağzınızdaki ve bedeninizdeki kötü kokularla vedalaşır,
- Kilo vererek daha fit bir görünüm elde edersiniz.
Tüm bunların yanında şiddete ve öldürmeye karşı dik bir duruşu olan veganlığın sizi olduğunuzdan daha sakin biri yapacağını da notlarımıza ekleyelim. Vegan beslenmenin faydaları nelerdir konusunu sizin için özetledik.
Carmen Blog olarak sizin için derlediğimiz “Veganlık hakkında bilmeniz gerekenler” başlıklı yazımızın sonuna geldik! Yeni yazımızda buluşmak üzere…